Przejdź do treści strony Przejdź do menu Przejdź do wyszukiwarki Przejdź do mapy biuletynu
Kontrast:
Rozmiar czcionki:
Odstępy:
Reset:
Lektor:

Jednostki pomocnicze SOŁECTWA

Gminę tworzy 8 sołectw:

Powierzchnia (w hektarach)
Tarnów Opolski     - 2717,85
Kosorowice             - 1728,95
Raszowa                   -  879,01
Przywory                  -  737,42
Nakło                         -  650,39
Kąty Opolskie         -  563,60
Miedziana                -  508,05
Walidrogi                 -  377,85
 
Razem: 8163,12 ~` 82 km

 
Liczba mieszkańców: stan na 10.01.2024r.
Kąty Opolskie        -     811
Kosorowice            -    919
Miedziana               -   570
Nakło                       - 1387
Przywory                 - 1053
Raszowa                 -    727
Tarnów Opolski     -  3273
Walidrogi                -    267

Razem: 9007

 

KOSOROWICE
 
Brak starych dokumentów uniemożliwia określenie daty jej powstania. Istnieją podania ludowe o książęcym zamku koło Kosorowic, wg. Podczas polowania księżna zgubiła kosztowną bransoletkę. Uczciwym znalazcą był chłop z Kosorowic, któremu mieszkańcy zawdzięczają uwolnienie od pańszczyzny. Później był też wyróżniony kmieć nazwiskiem Gołąb, któremu książę podarował spory kawałek lasu. Podanie to ma cechy prawdopodobieństwa gdyż znajduje się ono potwierdzone w Urbaczu z 1618 roku, wg. Urbarza mieszkańcy Kosorowic mieli prawo do użytkowania Tarnowca ( później nieistniejącego). Wolni byli ponad to od pańszczyzny na podstawie przywileju z 1446 r. odnowionego w 1658 r. przez burmistrza opolskiego.
Nazwa wsi pochodzą od „kosiarza”.
W roku 1618 w wsi mieszkało 11 kmieci, 6 zagrodników i chałupników z rodzinami.w 1829 r. na terenie wsi znajdowało się 49 budynków , w 1844 było 61 domów, w 1861 r. 54 domy mieszkalne i 30 gospodarstwa . W 1852 roku  prawie cała wieś spłonęła od tego momentu budowano wyłącznie z kamienia. w 1863 r. w Kosorowicach Odnotowano: 2 kowali, krawca stolarza, szewca i wielu murarzy. Mieszkańcy należeli do parafii tarnowskiej i tam uczęszczali do szkoły. W 1930 roku we wsi były 2 warsztaty kowalskie , 2 karczmy, sklep towarów mieszanych, warsztat stolarski , sklep kolonialny, piekarnia,krawiecki ,2 rzeźników.
Na przestrzeni  lat liczba mieszkańców kształtowała się następująco:
1783 r.- 223
1855 r. – 354
1900 r. - 531
1939 r. – 687
 

 

 

 

PRZYWORY

Wieś ta stosunkowo późno pojawiła się w dokumentach, bo dopiero w 1531 r.. Należała wówczas do szóstego beneficjum fundacji katolickiej. W 1687 r. przyłączono Przywory do parafii proszowickiej. W 1627 żołnierze Mansfelda , obozującym pod Opolem splądrowali należący do Przywór młyn Mistritz , którego właścicielem był Michał Piechota , zabierając mu utrwalone na papierze przywileje. W 1630 r. cesarz Ferdynand wznowił     młynarzowi dane prawa i ponadto sprzedał mu, 1 łana roli. W latach 1723 – 1725 wieś należała do hrabiego Tanczina. Był w niej wówczas sołtys, 9 kmieci, ogrodnik i 9 chałupników. Młynarz posiadał również karczmę.W 1783 r. było we wsi tylko 10 domów i szkoła, ale w r. już 40 domów. W 1845 r. do szkoły w Przyworach uczęszczały również dzieci z Kątów i Miedzianej. Wieś miała wtedy browar, gorzelnię i kuźnię. W 1863 r. było tam 9 gospodarstw, 16 chałupników zagonowych, sklep ,młyn, 2 dróżników kolejowych. Linię kolejową z Opola do Kędzierzyna wybudowano w 1845 r. Do katolickiej szkoły uczęszczało 108 dzieci.W 1925 r. Przyworach było 86 domów mieszkalnych.
Stan zaludnienia na przestrzeni lat przedstawiał się następująco:
1829 r. – 185
1900 r. – 458
1939 r. – 847

 

  


KĄTY OPOLSKIE
 
Pierwsza wzmianka o wsi pojawiła się w dokumencie z 1295r. W roku 1308 książę Bolesław darował swoją wieś razem z lasem i przyległościami swojemu przyjacielowi Stanimirowi, który był prawdopodobnie panem na Prószkowie. Wieś pozostawała w posiadaniu szlachty prószkowskiej przez kilka wieków, w 1725 r. należała jeszcze do hrabiego z Prószkowa. Wówczas było tam 9 kmieci 11 chałupników. W 1829 r. wieś posiadała 30 domów, w 1925 r. – 99 domów. W roku 1863 liczyła 10 kmieci, 10 zagrodników zagonowych ponadto był karczmarz, rzeźnik, 2 handlarzy zbożem i 3 łódkarzy.
W 1930 roku znajdowały się w Kontach 3 sklepy kolonialne, 3 cegielnie, piekarnia, 2 restauracje, rzeźnia fryzjer, skład węgla skład kartofli i paszy.
Liczba ludności zmieniała się następująco:
1282 r. – 228
1900 r. 625
1939 r. - 946
 
 

MIEDZIANA


Wieś założona jako kolonia, rozkazem króla Prus,1773 r. Koloniści przybyli (za wyjątkiem Jerzego Nowaka z Przywór ) z austryjackiego Śląska i Moraw.Przyjechali do urządzonych już gospodarstw. Brzeski magazyn zaopatrzył ich w zborze i nasiona,nawet ziemniaki otrzymali od rządu. W Miedzianej było 400 mórg roli, 80 mórg łąki, 50 mórg pastwisk. 28 mórg przeznaczono na podwórka, drogi i ogrody. Z powodu piaszczystej i bagiennej ziemi plony były mierne a bydło mizerne.
W roku 1783 było tam 20 gospodarstw. Do 1865 r. przybyło jedynie 3 chałupników. W 1783 r. zbudowano kaplicę gdzie raz w roku czytano mszę. Po ośmiu wolnych latach koloniści byli zobowiązani do wyrębu lasu. W Miedzianej przeważali rzemieślnicy a w nich tkacze. W 1930 r we wsi był piekarnia, 2 karczmy i 3 sklepy kolonialne.
Statystyka ludnościowa kształtowała się następująco:
1783 r. – 90
1855 r. – 187
1900 r. – 323
1939 r. – 486

 
 
NAKŁO
 

Wieś położona przy historycznym szlaku z Lipska do Krakowa. Pierwsza wzmianka o niej pojawiła się w roku 1297. Biskup Jan założył wówczas parafię w Raszowej i darował – należącej do niego dziesięciny w Nakle – połowę do wyposażenia nowego kościoła. Od 1531 roku druga połowa dziesięciny należała do funkcji kolegiackiej.
W 1361 r. był już w Nakle sołtys Stanco. Za zasługi otrzymywał on od księcia opolsko- strzeleckiego Alberta 7 wolnych łanów, młyn i karczmę. Sprawował także w Nakle rolę sędziego, podlegając jedynie sędziemu książęcemu. W roku 1534 w wsi było 10 kmieci gospodarujących na 23 łanach, a jeden łan leżał odłogiem. W 1610 roku osiadło tam 4 nowych mieszkańców w tym garncarz i szewc. W 1723 r. Nakle mieszkało 13 kmieci gospodarujących metodą trój polową.W 1723 r było 14 gospodarstw i kilku chałupników. W 1829 były już 42 domy, a kilka lat później założono ekspedycję pocztową.
W 1844 r. w Nakle znajdowały się 54 domy i nowa szkoła.Z rzemieślników wymienia się 2 rzeźników,2 kowali. W 1863 r. było 14 kmieci , 7 chałupników, 28 chałupników zagonowych, 18 komorników, uprawiano 882 morgi roli i 56 mórg łąk. Było też 31 mórg ogrodów, podwórzy i dróg oraz 183 morgi ugorów. We wsi zamieszkiwało 2 karczmarzy, 8 handlarzy, rzeźnik 2 kowali, 4 murarzy, stolarz, krawiec i szewc. Do szkoły uczęszczało 58 dzieci.Domów było 52, zabudowań gospodarczych 64.
Liczba ludności kształtowała się następująco:
1783 r. – 208
1844 r. – 465
1900 r. – 580
 1939 r. – 723

 
 
RASZOWA
 

Wzmianka o tej wsi poraz pierwszy pojawiła się w dokumentach z 1297 r., kiedy to biskup wrocławski , na prośbę dziedzicznego pana Raszowej Alama , zwanego Thulecz, daruje dziesięcinę nowo poświęconemu kościołowi w Raszowej. Wg. Urbara z 1618 r. w Raszowej znajdowało się 10 kmieci, 2 młynarzy 5 ogrodników  na 16 czynszowych łanach. W 1783 r. w wsi było 11 kmieci , 7 zagrodników, 6 chałupników i 37 chałupników zagonowych, poza tym: 9 murarzy, młynarz, garncarz, 2 kowali, 11 wyrobników, 108 wyrobnic.O szkole wspomina dokument z 1301 r., przypuszczalnie była to 1 szkoła ludowa w powiecie opolskim.

WALIDROGI

Wieś założono w 1773 r. w okresie intensywnej kolonizacji pruskiej na Śląsku. Nazwę szulenburg utworzono od nazwiska ówczesnego ministra von Sulenburg. Budową osiedla kierował lustrator lasów Burich. Nowe domy budowano w roku założenia wsi, budowę stodół ukończono dopiero w 1778 r..
Pierwsi koloniści przybyli w 1774 r. reszta osiedliła się w roku następnym. Z 20 kolonistów  - 9 przybyło z Karniowa, 4 z Czech, 2 z Moraw, 1 Norynbergi .
Otrzymali nasiona, kartofle, a kowal 30 talarów na założenie kuźni. W 1783 r. 20 domów było zamieszkanych przez 112 mieszkańców. Do 1864 r. przybyło 6 chałupników. W 1824 r. we wsi powstała katolicka szkoła z 1 nauczycielem. W 1863 r. uczęszczało do niej 26 katolickich i 22 ewangelickich dzieci. W 1925 r. w Walidrogach znajdowały się 32 domy i 46 rodziny. W roku 1930 zanotowano, że istniał warsztat kołodziejski, fabryka cementu, gotowalnia piwa, warsztat mechaniczno –naprawczy, restauracja, sklep z wyrobami tytoniowymi i napojami.
Na przestrzeni lat zaludnienie wsi przedstawiało się następująco:
783 r. –  112  mieszkańców
1844 r. – 221 mieszkańców
1900 r. – 224 mieszkańców
1939 r. – 235 mieszkańców
 
 

TARNÓW OPOLSKI:

 

Wieś lokowana w 1293 r. W 1783 r. wieś posiadała katolicką szkołę, 19 kmieci, 13 zagrodników i 16 chałupników. W 1829 r. zabudowa składała się 95 domów. Około połowy XIX w. we wsi działali: 1 rymarz, 4 rzeźników, bednarz, kołodziej, stolarz, 2 kowali, 5 krawców, 3 szewców a także murarze i wypalacze wapna. Po przeprowadzeniu linii kolejowej z przystankiem w Tarnowie Op., rozpoczęto budowę nowoczesnych wapienników – w 1900 r. było ich już 7. W 1960 r. wieś liczyła 2178 mieszkańców zamieszkujących 372 budynki. Kościół parafialny pw. św. Marcina Biskupa wzmiankowany w 1447 r., powstał zapewne w pierwszej połowie XV w., w latach 1653-64 rozbudowany. W latach 1913-14 miała miejsce ponowna rozbudowa, z wyburzeniem części starego kościoła i wykorzystaniem jego późnogotyckiego prezbiterium jako kaplicy bocznej nowego kościoła. Dobudowano wówczas czworoboczną wieżę zwieńczoną hełmem oraz przestrzenną nawę zakończoną prosto zamkniętym prezbiterium. Wg urbarza strzeleckiego, w 1640 r. trwał już wypał wapna z miejscowych złóż. W sprawozdaniu urzędniczym z 1748 r. odnotowano wypał w wielkim piecu tarnowskim, który zawalił się pod koniec XVIII w. W latach 1825 i 1845 w okolicach Tarnowa działał 1 dominialny i 3 chłopskie piece, a w 1860 – 10 pieców, później 16, głównie wzdłuż granicy z Kamieniem Śląskim. Rozwój wapiennictwa nastąpił po przeprowadzeniu w 1878 r. linii kolejowej Opole – Bytom i po uzyskaniu w 1893 r. przez tarnowski dworzec funkcji towarowej. W 1882 r. radny Josef Reiss (właściciel tzw. willi „Rajsówki”, dawniej „Josefsruh”) kupił kilka działek w Tarnowie, w pobliżu stacji w Kamieniu i wybudował tam piec do wypału wapna. Pod koniec XIX w.  w sąsiedztwie dworca powstały trzy kręgowe piece do wypału wapna. W 1890 r. firma Ogórek i Sp. wybudowała w Tarnowie i Nakle dwa piece kręgowe wraz z połączeniem kolejowym. W owym czasie wyburzano piece szybowe, zastępowane przez nowocześniejsze – kręgowe. W okresie międzywojennym w Tarnowie działały dwa przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją wapna, w następnych latach przekształcane w kolejne spółki i stopniowo modernizowane.

 



Patrz: Ogólna charakterystyka gminy